14 lutego 1942 r. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz o przekształceniu Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową.
gen Władysław Sikorski Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych dzieje.pl
Już w grudniu 1939 r. na zlecenie gen Sikorskiego przeprowadzano scalenie całego podziemia w ramach Związku Walki Zbrojnej. Odpowiednia uchwała Rady Ministrów brzmiała:
„wszystkie istniejące w kraju organizacje pokrewne muszą się podporządkować ustanowionym przez Naczelnego Wodza komendantom ZWZ”.
Jednak to nie nazwa ZWZ jest dziś symbolem oporu społeczeństwa wobec okupantów.
Ogólnopolska organizacja, która powstała w 1939 roku, to dla ogółu mieszkańców Polski – Armia Krajowa. W zasadzie tylko historycy i osoby zainteresowane dziejami konspiracji wiedzą o dacie 14 lutego 1942 r. To wtedy bowiem oficjalnie zaczęła funkcjonować nazwa „Armia Krajowa”.
Depesza generała Sikorskiego brzmiała:
Dnia 14 lutego 1942 r.
Kalina
W ślad za moim rozkazem I.2926 z dnia 3 IX 1941 r.
-
Znoszę dla użytku wewnętrznego nazwę ZWZ – wszyscy żołnierze w czynnej służbie wojskowej stanowią „Armię Krajową” podległą Panu Generałowi, jako jej dowódcy
-
Stanowisko Pana Generała nosi nazwę Dowódcy Armii Krajowej […]
Naczelny Wódz
Sikorski
Generał Broni
Pierwszym dowódcą AK został gen. Stefan Rowecki „Grot”
gen Stefan Rowecki „Grot” muzeum-ak.pl
Decyzja o powstaniu AK była podyktowana koniecznością scalenia polskich konspiracyjnych oddziałów zbrojnych i podporządkowania ich rządowi RP w Londynie.
Korzenie Armii Krajowej sięgają zawiązanej w nocy z 26 na 27 września 1939 roku przez grupę wyższych oficerów z gen. Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim, przy współudziale prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, konspiracyjnej organizacji Służba Zwycięstwu Polski. Stała się ona zalążkiem rozbudowanego potem Państwa Podziemnego.
gen Michał Karaszewicz – Tokarzewski ipn.gov.pl
Prezydent Warszawy Stefan Starzyński rp.pl
Utworzona 27 września 1939 roku Służba Zwycięstwu Polski została przekształcona najpierw w 1940 roku w Związek Walki Zbrojnej, a następnie rozkazem Naczelnego Wodza w Armię Krajową, w skład której weszło ok. 200 organizacji wojskowych, zarówno spod okupacji niemieckiej, jak i sowieckiej.
Armia Krajowa była ochotniczym wojskiem Polskiego Państwa Poziemnego. Wchodziła w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej. Jej strategicznym celem było przygotowanie i wywołanie ogólnopolskiego powstania. Walka bieżąca prowadzona była głównie przez akcje małego sabotażu, akcje sabotażowo-dywersyjne, bojowe i bitwy partyzanckie z siłami policyjnymi oraz regularnym wojskiem niemieckim. Specjalne miejsce w działalności bojowej AK zajmowały akcje odwetowe i represyjne w stosunku do SS i policji oraz zdrajców i prowokatorów.
W czasie II wojny światowej AK byłą największym w Europie podziemnym wojskiem zorganizowanym do walki z okupantem niemieckim i sowieckim. W 1944 r. jej liczebność sięgał ponad 35 tys. zaprzysiężonych żołnierzy, w tym ok. 10 tys. oficerów i i około 35 – 40 tys. ochotników walczących w oddziałach leśnych.
Żołnierze batalionu kapitana Kzimierza Filipowicza „Kord” w czerwcu 1944 r. ipn.gov.pl
Skturkura organizacyjne ZWZ-AK na obszarze II RP ipn.gov.pl
Powstanie Warszawskie: Żołnierze zgrupowania „Radosław” po kilku godzinnym przejściu kanałami z placu Krasińskich do ulicy Wareckiej na Śródmieście, nad ranem 2.09.1944, pierwszy od lewej w hełmie Tadeusz Rajszczak „Maszynka” z batalionu „Miotła”, Foto: Jerzy Tomaszewski, Wikipedia
27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK eszkola.pl
Ochotnicy do walk w powstaniu warszawskim składają przysięgę zhistorii.blogspot.com
Przysięga żołnierzy Armii Krajowej
(Przyjmowany)
W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej, kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia, i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił – aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało.
(Przyjmujący)
Przyjmuję Cię w szeregi Armii Polskiej, walczącej z wrogiem w konspiracji o wyzwolenie Ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie Twoją nagrodą. Zdrada karana jest śmiercią.
Opracował: mgr Marcin Karło
Źródła:
ipn.gov.pl
muzhp.pl
dzieje.pl
eszkola.pl