Jan Matejko „Konstytucja 3 maja”
3 maja 1791 roku Sejm Wielki, zwany też Czteroletnim, uchwalił Konstytucję Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie i drugą, po amerykańskiej, na świecie. To próba unowocześnienia ustroju Polski i ratowania jej suwerenności. Choć obowiązywała w sumie przez 14 miesięcy, do dzisiaj jest jednym z fundamentów polskiej tradycji republikańskiej i powodem do dumy dla Polaków.
Konstytucja 3 Maja przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną i wprowadzała zasadę trójpodziału władzy. Wyrazicielem suwerennej woli narodu miał być dwuizbowy Sejm, władza wykonawcza spoczywać miała w rękach króla i Straży Praw, a władzę sadowniczą reprezentowały niezależne sądy. Likwidowała wolną elekcję, a na jej miejsce ustanawiała monarchię dziedziczną. Do pełnienia urzędów państwowych dopuszczała mieszczan i pozwalała im na nabywanie majątków ziemskich (do tej pory było to zastrzeżone tylko dla szlachty). Regulowała również prawa i obowiązki obywateli.
Konstytucja 3 maja – strona początkowa
Źródła:
dzieje.pl
zamek-krolewski.pl
Opracował mgr Marcin Karło