11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości
Co roku 11 listopada, dla upamiętnienia odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918, po 123 latach niewoli austriackiej, pruskiej i rosyjskiej (1795-1918) obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości.
Odzyskiwanie niepodległości przez naszą ojczyznę było procesem stopniowym, ukoronowaniem całego szeregu różnorodnych działań polskich patriotów, które miały do tego doprowadzić. Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Paderewski, Wincenty Witos, Ignacy Daszyński, Wojciech Korfanty, Józef Haller – to jedni z najważniejszych Polaków walczących o polską niepodległość, których często nazywamy Ojcami Niepodległości
Józef Piłsudski źródło: wyborcza.pl
Roman Dmowski źródło: e-historia.com.pl
Ignacy Jan Paderewski źródło: polskieradio.pl
Wincenty Witos źródło: encyklopedia.pwn.pl
Ignacy Daszyński źródło: dzieje.pl
Wojciech Korfanty źródło: wiadomosci.onet.pl
gen Józef Haller źródło: wojsko-polskie.pl
Data 11 listopada 1918 r. wiązała się z zakończeniem I wojny światowej, kiedy to w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne przypieczętowana została klęska Niemiec
źródło: pl.wikipedia.org
Tego samego dnia Rada Regencyjna, organ władzy zwierzchniej Królestwa Polskiego, przekazała władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich, Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej (10 listopada) powrócił do Warszawy z niewoli w Magdeburgu. Trzy dni później Rada powierzyła mu także władzę cywilną.
Piłsudski na Dworcu Wiedeńskim w Warszawie źródło: twojahistoria.pl
Nastrój ówczesnych dni dobrze oddają słowa przyszłego premiera – Jędrzeja Moraczewskiego:
,,Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma ,,ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne Państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili (…). Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało”
Jędrzej Moraczewski z rodziną źródło: wyborcza.pl
Pierwszy raz odzyskanie niepodległości powszechnie upamiętniono 14 listopada 1920 r. Wcześniej nie było to w pełni możliwe ze względu na toczące się cały czas walki o granice Rzeczypospolitej. W latach 1919 – 1936 obchody odzyskania niepodległości odbywały się zwykle w pierwszą niedzielę po 11 listopada i miały charakter wojskowy.
23 kwietnia 1937 Sejm II Rzeczypospolitej ustanowił 11 listopada Świętem Niepodległości, a oficjalne uroczystości przeprowadzono tylko dwukrotnie.
Odchody Święta Niepodległości w 1937 r. źródło: wyborcza.pl
W czasie II wojny światowej obchodzenie Święta Niepodległości było zabronione. Pamięć jednak kultywowano konspiracyjnie, głównie w ramach działań „małego sabotażu”. Na murach miast pojawiały się okolicznościowe napisy, a w miejscach o trwałej symbolice narodowej składano wieńce i mocowano biało-czerwone flagi.
Po zakończeniu wojny władze komunistyczne zniosły Święto Niepodległości, a w okresie PRL obchody rocznicy odzyskania niepodległości 11 listopada organizowane były nielegalnie przez środowiska niepodległościowe. Organizatorzy i uczestnicy tych uroczystości często byli represjonowani przez ówczesne władze państwowe
Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL ustawą z 15 lutego 1989 pod nazwą ,,Narodowe Święto Niepodległości”.
Bieg Niepodległości. źródło: biegologia.pl
opracował: mgr Marcin Karło
Źródła: sejm.gov.pl
wikipedia.pl
dzieje.pl
histmag.org